Podstawy gospodarki cyrkularnej
Gospodarka cyrkularna zakłada, że produkty są tworzone z materiałów pochodzących z recyklingu i są zaprojektowane w taki sposób, aby można je było łatwo ponownie wykorzystać lub przetworzyć. W Europie obserwuje się rozszerzanie tego podejścia. Na czele innowacji znajdziemy materiały przemysłowe takie jak beton, plastik, pianka, włókno węglowe, a nawet żywność, zaczynają być wytwarzane przy użyciu dwutlenku węgla (CO2) wydobywanego z powietrza. Globalny popyt na pojazdy elektryczne stymuluje wysiłki mające na celu zapewnienie cyrkularności najcenniejszego składnika baterii: litu. Odzyskiwanie tego komponentu z baterii, choć trudne, stało się popularnym zakładem inwestycyjnym.
Przykłady innowacyjnych startupów
Niemieckie startupy, takie jak Cylib i Tozero, obiecują drugie życie krótkotrwałym bateriom samochodowym. Tymczasem londyński Recycleye wprowadza sztuczną inteligencję do centrów recyklingu, aby pomóc odzyskać więcej wartościowych materiałów z odpadów, a brytyjski startup Raylo wprowadza model leasingu laptopów i smartfonów dla firm, aby zmniejszyć ilość elektrośmieci.
Wyzwania w modzie i ubraniach
Większość tego, co nosimy, kończy się na wysypiskach, stąd pojawiają się godne uwagi próby radzenia sobie z odpadami odzieżowymi w Europie. Litewski rynek wtórny Vinted jest prawdopodobnie najbardziej znanym przykładem — wielu z naszych kolegów wydaje dużą część swoich pensji na tej stronie każdego miesiąca. Mniejsze inicjatywy, takie jak brytyjskie LØCI wspierane przez Leonardo DiCaprio, które produkuje buty z recyklingowanego plastiku, oraz belgijskie Resortecs, które zastępują tradycyjne nici poliestrowe w ubraniach wersjami rozpuszczalnymi pod wpływem ciepła, pozwalają na szybsze i tańsze przetwarzanie odzieży.
Skalowanie i rentowność w gospodarce cyrkularnej
Skalowanie w sektorze jest niezwykle trudne. Upcykling starych rzeczy ma znaczące korzyści środowiskowe, ale jest to proces drogi i pracochłonny. Świat podąża krętą ścieżką cyrkularności, a postęp nie zawsze jest łatwy do zauważenia — według organizacji Circle Economy Foundation, próby cyrkularności na świecie faktycznie cofają się, z tylko 7,2% materiałów obecnie przetwarzanych z powrotem do gospodarki, w porównaniu z 9,1% sześć lat temu.
Kluczowe fakty
- Średnia dla UE, gdzie 11,5% materiałów nadających się do recyklingu jest wykorzystywanych ponownie.
- 20% globalnych elektrośmieci jest recyklowanych.
- 12% materiałów używanych do produkcji odzieży jest recyklowanych.
Trendy do obserwacji
Recykling zużytych baterii staje się coraz bardziej istotny z uwagi na rosnące zapotrzebowanie na materiały potrzebne do produkcji smartfonów i pojazdów elektrycznych. Oczekuje się, że w nadchodzących dekadach dużą uwagę będzie przywiązywać się do recyklingu cennych składników, takich jak lit, kobalt i nikiel.
Perspektywy dla zrównoważonej energii
Nie tylko giganci paliw kopalnych stoją przed wyzwaniami związanymi z zrównoważeniem. Żywotność paneli słonecznych i turbin wiatrowych wynosi tylko około 25-30 lat, więc można się spodziewać wzrostu zielonego recyklingu w przyszłości.
Plastik – trwały problem
Ponad jedna trzecia sprzedawanej w UE żywności jest pakowana w plastik, a każdy z 510 milionów mieszkańców kontynentu produkuje około 31 kg odpadów z opakowań plastikowych rocznie. Mniej niż 10% wyprodukowanych kiedykolwiek plastików zostało zrecyklingowanych.
Żywność z powietrza
Co by było, gdybyśmy mogli produkować kalorie bez użycia gruntów rolnych? Wiedeński startup Arkeon opracował mikrob, który przekształca CO2 w niezbędne aminokwasy – budulce białka. Podobną metodę opracowuje fińska firma Solar Foods.
Podsumowanie
Dla wielu startupów droga do bogactwa jest długa: testowanie skomplikowanych nowych modeli biznesowych i dochodzenie do masowej produkcji to niepewna gra o wysokim ryzyku. Jednak istnieje już wystarczająco dużo przykładów przełomowych firm, które mogą inspirować kolejne pokolenia. Styczeń i ogromne pozyskanie środków przez berlińską firmę Everphone, specjalizującą się w wypożyczaniu i renowacji telefonów komórkowych dla firm, to najnowszy dowód na to, że inwestorzy dostrzegają możliwości w gospodarce cyrkularnej.